Ultrazvučni monitoring adneksalnih masa može pomoći u smanjenju učestalosti kirurških zahvata
Serijski vaginalni ultrazvučni pregledi pokazuju čestu rezoluciju ultrazvučnog nalaza čak i kada se radi o kompleksnim ovarijskim masama.
Iako je uloga transvaginalnog ultrazvuka u otkrivanju ovarijski cista i adneksalnih masa dobro prepoznata, lažno pozitivne dijagnoze povezane samo s jednim ultrazvučnim pregledom i abnormalnim nalazom razlog su velikog broja nepotrebnih kirurških zahvata zbog "sumnje na malignitet".
U istraživanju značenja serijskih transvaginalnih ultrazvučnih pregleda, znanstvenici su analizirali podatke između 1987. i 2012. godine koji su obuhvaćali više od 39,000 asimptomatskih ispitanica. Prosječna životna dob ispitanica, pregledanih u sveučilišnom centru u okviru godišnjeg probira na ovarijski karcinom iznosila je 56 godina.
Nakon što bi bio dijagnosticiran abnormalan ultrazvučni nalaz, transvaginalni ultrazvučni pregledi su ponavljani u razmacima između 6 tjedana i 6 mjeseci. Ukoliko su morfološke karakteristike adneksalne mase progredirale, temeljno rastao volumen tumora ili se javljala bol, učinjen je kirurški zahvat.
Abnormalan ultrazvučni nalaz obuhvaćao je u 12% ispitanica jednostavnu (unilokularnu) cistu i kod 10% pacijentica septiranu cističnu tvorbu, a obje kategorije nalaza su svrstane u "niskorizične". Kod 7% ispitanica nađene su cistične tvorbe sa solidnim arealima i kod 2% ispitanica solidna masa, a ove dvije kategorije nalaza su svrstane u "visokorizične" nalaze. Unutar 12 mjeseci praćenja, došlo je do kompletnog povlačenja 38% niskorizičnih i 79% visokorizičnih adneksalnih nalaza. Ukupno su identificirana 472 benigna nalaza i 85 malignih tumora.
Kako je evoluirao algoritam probira tijekom razdoblja od 25 godina, istraživači su sve više koristili serijske ultrazvučne preglede za praćenje ultrazvučnog nalaza adneksalne/ ovarijske mase. U početku su praćene samo jednostavne ciste, na koncu istraživanju je ultrazvučno kontroliran svaki nalaz adneksalne mase. Promjena u strategiji ultrazvučnih pregleda dovela je do porasta pozitivne prediktivne vrijednosti ultrzavuka s 8% na 25%.
Pokazujući primjerom promjenu i rezoluciju mnogih ovarijskih tumora identificiranih vaginalnim ultrazvukom – uključujući i tumore s kompleksnim ultrazvučnim izgledom, ovo važno istraživanje ukazuje kako smanjiti učestalost kirurških zahvata kod pozitivnog ultrazvučnog nalaza.
Autori preporučuju određivanje učestalosti ultrazvučnih pregleda ovisno o inicijalnoj morfologiji i stabilnosti (promjenjivost/nepromjenjivost morfologije) tijekom vremena. Kompleksne mase koje rastu ili se povećava morfološka složenost treba kirurški odstraniti.
Kako se naglašava u editorijalu, ove preporuke se ne odnose na ultrazvučne preglede kod simptomatskih pacijentica. Pored toga, većina ultrasoničara temeljno je manje iskusna u evaluaciji adneksalnih masa u odnosu na autore istraživanja.
Obstet Gynecol 2013; 122:198
:: dr. sc. Vesna Harni, dr.med :: spec. ginekologije i opstetricije ::