Mamografija svake dvije godine za žene dobi 50-74 godine
Žene dobi 50-74 godine koje obavljaju mamografiju svake 2 godine imaju sličan rizik za uznapredovali stadij raka dojke i manji kumulativni rizik za lažno pozitivne rezultate u usporedbi sa ženama koje na mamografiju idu svake godine, navodi se u upravo objavljenoj prospektivnoj kohortnoj studiji provedenoj na 934,098 žena.
Karla Kerlikowske, profesorica medicine s Odjela epidemiologije i biostatistike na Sveučilištu Kalifornija u San Franciscu (UCSF) i liječnica u bolnici the San Francisco Veterans Affairs Medical Center s kolegama je objavila rezultate istraživanja on-line u JAMA Internal Medicine.
Analizirani su podaci 11,474 žene s rakom dojke i 922,624 žene bez raka dojke u kojih je mamografija učinjena u periodu od siječnja 1994. do prosinca 2008. godine prema podacima iz mamografskih registara the Breast Cancer Surveillance Consortium.
Izračunali su izglednost pojave uznapredovalog stadija raka dojke (IIb, III ili IV) i nastanka velikog tumora (20 mm u promjeru) te 10-godišnju kumulativnu vjerojatnost lažno pozitivnog nalaza mamografije s obzirom na učestalost probira, dob žene (veća dob - veći rizik), gustoću dojki (što je veća gustoća dojki, to X-zrake teže prolaze kroz tkivo) i korištenje hormonskog nadomjesnog liječenja u postmenopauzi.
Većina žena s uznapredovalim rakom dojke bile su bijele rase, u dobi od 50 godina naviše i imale tkivo dojke heterogene ili iznimno velike gustoće.
Žene koje su koristile kombinirano hormonsko nadomjesno liječenje imale su heterogenu ili izrazitu gustoću parenhima i odlazak na mamografiju svake dvije godine nije statistički značajno povećao njihov rizik za rak dojke u uznapredovalom stadiju (odds ratio [OR], 1.56; 95% confidence interval [CI], 0.88 - 2.80) ili pojavu velikog tumora (OR, 1.59; 95% CI, 0.97 - 2.61). Nije bilo niti razlike za žene u dobi 50-74 godine koje su išle na mamografiju svake 3 godine u usporedbi s onima koje su obavljale mamografiju svake 2 godine.
Žene koje su bile dobi 40-49 godina, a imale su izrazito gusto tkivo dojki i koje su išle na mamografiju svake 2 godine imale su veći rizik za rak dojke u uznapredovalom stadiju (OR, 1.89; 95% CI, 1.06 - 3.39) i tumor koji je bio veći (OR, 2.39; 95% CI, 1.37 - 4.18) u usporedbi sa ženama iste dobi i gustoće dojki koje su obavljale mamografiju svake godine.
Za žene u dobi 50-74 godine čije dojke imaju izraženo žljezdano-vezivno tkivo, a koje nisu koristile HNL, kumulativna vjerojatnost da će imati 1 ili više lažno pozitivnih mamografija nakon 10 godina bila je 49.8% s godišnjim, 30.7% s dvogodišnjim i 21.9% s trogodišnjim mamografskim probirom. Rezultati su bili slični i u žena koje su koristile hormonsko nadomjesno liječenje sastavljeno samo od estrogena.
Za žene u dobi 50-74 godine koje su išle na mamografiju svake godine, najviše lažno pozitivnih nalaza bilo je za žene s izrazitom gustoćom tkiva dojki (65.8%) ili dojkama heterogene gustoće (68.1%) koje su koristile kombinirano HNL. Najmanje lažno pozitivnih nalaza za žene dobi 50-74 godine bilo je u onih koje su imale pretežno masno tkivo dojki (30.3% za godišnje, 17.4% za dvogodišnje i 12.1% za trogodišnju mamografiju ako nisu primale HNL), kao i za korisnice HNL-a.
Kumulativna vjerojatnost barem za 1 lažno pozitivan mamografski nalaz nakon 10 godina bila je najveća za žene dobi 40-49 godina koje su išle na godišnji mamografski pregled i imale dojke heterogene gustoće (68.9%) ili izrazito velike gustoće tkiva (65.5%). Lažno pozitivan nalaz znači da žena koja nema rak bude pozvana radi daljnjeg testiranja, uključujući biopsiju, ultrazvučni pregled i nove mamografije.
"Važno je procijeniti između dobrobiti probira- a to je rano otkrivanje raka- i mogućeg štetnog učinka probira, kao što je lažno pozitivan nalaz. Neke žene koje su pod povećanim rizikom od nastanka bolesti mogle bi lakše prihvatiti potencijalnu štetnost probira, nego žene koje imaju manji rizik za nastanak raka dojke", rekla je dr. Kerlikowske.
JAMA Intern Med. objavljeno online 18.3.2013.
